Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Kraków: Ponad 100 dni upałów w roku. To możliwe.

W Paryżu szczyt klimatyczny i debata, jak ograniczyć ocieplenie na naszym globie o 2 stopnie Celsjusza. A w Krakowie naukowcy publikują prognozy dotyczące wpływu zmian klimatu na miasta naszego regionu, między innymi stolicę Małopolski.

Więcej o nauce?! Dołącz do profilu strony. www NAUKA.uj.edu.pl na Facebooku 

Globalne ocieplenie to, nomen omen, gorący temat. Każdego roku pojawią się setki nowych publikacji, które potwierdzają nie tylko, że zmiany klimatu rzeczywiście mają miejsce, ale również to, że to my, ludzie jesteśmy za nie w dużym stopniu odpowiedzialni. Mimo to spora część z nas nie dowierza doniesieniom naukowców. Negowanie wyników badań naukowych w połączeniu z politycznymi sporami paraliżuje możliwość osiągnięcia światowego porozumienia, które umożliwiłoby skuteczną walkę z emisją gazów cieplarnianych, postępującym wylesianiem i innymi negatywnymi procesami, które napędzają globalne zmiany klimatu.

>Strona projektu "Urban climate in Central European cities..."
>O paryskim szczycie klimatycznym

Według Piątego Raportu IPCC (Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu) z 2013 roku, średnia globalna temperatura powietrza w latach 2016–2035 może wzrosnąć w porównaniu z okresem 1986–2005 o 0,3-0,7°C, natomiast do końca XXI w., w porównaniu z okresem 1850-1900, temperatura może wzrosnąć o 1,5°C. - Mieszkańcy obszarów zurbanizowanych są szczególnie narażeni na wzrost obciążenia cieplnego, gdyż obszary te generują dodatkowe ilości ciepła. Jest to związane zarówno z jego emisją przez wiele różnych urządzeń i pojazdów, ale także z własnościami fizycznymi samej tkanki miejskiej - wyjaśnia dr hab. Anita Bokwa z Zakładu Klimatologii Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ (IGiGP UJ), koordynator projektu „Urban climate in Central European cities and global climate change" (Klimat miast Europy Środkowej a globalne zmiany klimatu). - Jednym ze skutków gęstej zabudowy i przewagi terenów sztucznych nad naturalnymi jest występowanie wyższej temperatury powietrza w mieście niż poza miastem. Tworzy się tzw. miejska wyspa ciepła.

Ciekawe? Przeczytaj także: Czy drzewa w mieście mogą zlikwidować smog? 

 

25°C i więcej

W ramach projektu wykonano analizy w Krakowie, Wiedniu, Brnie, Bratysławie i Szegedzie. Istotny jest fakt, że z wyjątkiem Szegedu wszystkie te miasta położone są na obszarach o zróżnicowanej rzeźbie terenu. Jest to element środowiska, który w znacznym stopniu może wpływać na lokalny klimat terenów zurbanizowanych, także negatywnie – czego przykładem jest Kraków.

- Obciążenie cieplne określiliśmy za pomocą średniej rocznej liczby dni gorących, tzn. dni kiedy temperatura maksymalna jest równa lub przekracza 25 stopni Celsjusza. W badaniach wskazaliśmy przy jakich największych i najmniejszych wartościach średniej dobowej: temperatury powietrza, wilgotności względnej i prędkości wiatru, na terenie miasta może wystąpić temperatura maksymalna ≥25°C - opisuje badania dr hab. Anita Bokwa. Wykorzystując szereg metod stworzono mapy obrazujące potencjalne zmiany. - Pokazaliśmy w ten sposób jak może wyglądać średnia roczna liczba dni gorących w każdym z badanych miast w latach 2021-2050 i 2071-2100, w porównaniu do okresu 1971-2000, w zależności od tego, który scenariusz przyszłych zmian klimatu faktycznie się wydarzy - komentuje klimatolog. - Poszczególne scenariusze klimatyczne zakładają różne wielkości emisji gazów cieplarnianych w przyszłości, a co za tym idzie ich przyszłe stężenia w atmosferze wpływające na mniejszy lub większy wzrost globalnej temperatury.

Obecnie w Krakowie i okolicach (dane dla lat 1971-2000) notuje się średnio w roku 20,3 dni gorące. Jak będzie się ta wielkość zmieniać pod wpływem globalnego ocieplenia? Naukowcy oszacowali ten proces w odniesieniu do różnych scenariuszy nasilenia koncentracji dwutlenku węgla w atmosferze. Te modelowe założenia, znane jako RCP (Representative Concentration Pathways) pokazują różne możliwości postępowania globalnego ocieplenia, od najmniejszych zmian (scenariusz RCP2.6), po najbardziej wyraźne (RCP8.5). Analizy dla Krakowa wykonał zespół w składzie: Anita Bokwa (IGiGP UJ), Monika Hajto (Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy - IMGW-PIB, Oddział Kraków), Jakub Walawender (IMGW-PIB, Oddział Kraków, IGiGP UJ), Rafał Kielar (IMGW-PIB, Oddział Kraków).

W zależności od przyjętego scenariusza, prognozowana średnia liczba dni gorących dla całego obszaru Krakowa i okolic w okresie 2071-2100 wynosi: dla scenariusza RCP2.6: 29 dni, dla scenariusza RCP4.5: 40,6 dnia, dla scenariusza RCP8.5: 65 dni. Najbardziej narażone na zwiększone obciążenie ciepłem są obszary o gęstej zabudowie miejskiej, a poza miastem – obszary położone najniżej na badanym obszarze. Jeszcze wyższe wartości liczby dni gorących mogą wystąpić w centrach miast. Według najgorszego scenariusza (RCP8.5) w centrum Krakowa średnia roczna liczba dni  gorących sięgnie 104,5 dnia. Wzrost temperatury w miastach zagraża zdrowiu mieszkańców tym bardziej, że przewidywany jest wzrost częstości i intensywności fal upałów, zwłaszcza w umiarkowanych szerokościach geograficznych.

Jakkolwiek przewidywany wzrost obciążenia cieplnego dla Krakowa jest znaczny, nie może się on równać z tym prognozowanym dla Szegedu położonego zaledwie ok. 500 km na południe od stolicy Małopolski. Według najbardziej pesymistycznego scenariusza (RCP8.5) średnia roczna liczba dni  gorących może tam wynieść nawet 159,1 dni.

Ciekawe? Przeczytaj także: Dlaczego w Polsce nie ma ogromnych złóż ropy i gazu?

------------------------

Ilustracja: Średnia roczna liczba dni z temperaturą maksymalną ≥25°C w Krakowie i okolicy w latach 1971-2000 oraz prognoza zmian tego wskaźnika w okresie 2071-2100 w nawiązaniu do różnych scenariuszy globalnych zmian klimatu

Polecamy również
Szczepionka przeciwko malarii – przełom?

Szczepionka przeciwko malarii – przełom?

Zrozumieć dzikie pszczoły – zespół pierwiastków napędzany energią

Zrozumieć dzikie pszczoły – zespół pierwiastków napędzany energią

Najdokładniejsze w historii obrazy młodego Wszechświata

Najdokładniejsze w historii obrazy młodego Wszechświata

Pszczoły na diecie? [wideo]

Pszczoły na diecie? [wideo]