Widok zawartości stron
Widok zawartości stron
Widok zawartości stron
WERA nadzoruje burze na Ziemi
Dzięki pracy naukowców z UJ i AGH uruchomiony został nowatorski system globalnej radiolokacji. W jego skład wchodzą stacje pomiarowe w Stanach Zjednoczonych, Argentynie i Polsce.
Więcej o nauce?! Dołącz do profilu strony. www NAUKA.uj.edu.pl na Facebooku
27 marca 2016 roku rozpoczęła działanie stacja pomiarowa Patagonia w Rio Gallegos w południowej Argentynie. Wraz z identyczną stacją Hylaty w Bieszczadach oraz zainstalowaną w roku 2015 stacją Hugo w Colorado (USA) utworzyła ona polski globalny system radiolokacji WERA („World ELF Radiolocation Array"), wykorzystujacy fale elektromagnetyczne ekstremalnie niskich częstości (ELF).
Pracujący w zakresie częstotliwości ELF, w tym przypadku od 0.03 do 300 Hz, system WERA zapewnia lokalizację oraz pomiar parametrów fizycznych naturalnych źródeł fal elektromagnetycznych ELF na całej powierzchni Ziemi. Pracując w sposób ciągły po raz pierwszy umożliwia on prowadzenie systematycznych obserwacji zjawisk generujących takie fale i monitorowanie procesów fizycznych wpływajacych na ich rozprzestrzenianie się.
Ten interdyscyplinarny system ma zastosowanie w kilku różnych dziedzinach wiedzy. W pierwszym rzędzie zapewnia monitorowanie i mapowanie globalnej aktywności burzowej, w skali zmian od minut aż do wielu lat. Pozwala to na prowadzenie analiz o charakterze zarówno geofizycznym, jak i klimatologicznym i meteorologicznym. Z kolei obserwacje zjawisk impulsowych umożliwią kompleksowe badania rzadko występujących silnych wyładowań atmosferycznych, takich jak szczególnie potężne wyładowania dodatnie chmura-grunt oraz wyładowania pomiędzy chmurami a jonosferą (warstwa otaczająca Ziemię w przedziale od ok. 60 do 1000 km ponad naszą planetą), którym towarzyszą specyficzne zjawiska optyczne.
Dzięki pomiarom zjawiska rezonansu Schumanna obserwowanego przy pomocy stacji systemu WERA, naukowcy będą mogli w sposób bardzo dokładny badać wpływ Słońca oraz wybuchów rentgenowskich na Słońcu na stan jonosfery. Stacje systemu WERA biorą też udział w badaniu możliwych zakłóceń elektromagnetycznych precyzyjnych pomiarów detektorów fal grawitacyjnych LIGO w USA i VIRGO we Włoszech (odpowiedzialnych za ostatnie odkrycia potwierdzające istnienie fal grawitacyjnych).
Instalacja stacji Patagonia stała się możliwa dzięki realizacji projektu NCN Harmonia, we współpracy z partnerami amerykańskimi: E. Williamsem z MIT, M. Golkowskim z University of Colorado oraz Eduardo J. Quelem, dyrektorem Unidad de Investigacion y Desarrollo Estrategico Para Defensa w Buenos Aires. Unikalną aparaturę stacji skonstruowano w Polsce przy wsparciu Obserwatorium Astronomicznego UJ. W pracach polskiego zespołu badawczego, kierowanego przez dr hab. Andrzeja Kułaka z Wydziału Elektroniki AGH, znaleźli się Jerzy Kubisz, Volodymyr Marchenko, Adam Michalec, Zenon Nieckarz i Michał Ostrowski z UJ, Janusz Młynarczyk z AGH oraz Michał Dyrda z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN.