Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

O badaniach. Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych

 

Specjalizacja: • badania interdyscyplinarne na pograniczu nauk przyrodniczych, ścisłych i humanistycznych

Kontakt: ul. Sławkowska 17, sala 113, 31-016 Kraków, info@copernicuscenter.edu.pl, www.copernicuscenter.edu.pl

 

PDF

 

Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych powstało jako jednostka wspólna Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Inicjatorem powołania centrum był ks. prof. Michał Heller, wybitny filozof i kosmolog.

Centrum wspiera i zachęca naukowców do prowadzenia badań na styku różnych dziedzin nauki. Badania te odbywają się w ramach następujących grup badawczych: „Biologiczne postawy etyki i prawa", „Historia nauki i filozofia przyrody", „Metafizyka analityczna", „Neuroscience", „Historia matematyki: ludzie-idee-aspekty filozoficzne", „Matematyczne struktury wszechświata", „Filozofia fizyki i kosmologii", „Nauka i religia", „Grupa kopernikowska" i „Filozofia w informatyce". Z zakresem badań wymienionych grup można się zapoznać na stronie internetowej Centrum Kopernika www.copernicuscenter.edu.pl.

Centrum Kopernika jest wykonawcą dwóch grantów badawczych:

  • „Filozofia nauki w europejskiej perspektywie". Zrealizowany już grant badawczy pod kierownictwem prof. Tomasza Placka. Projekt dotyczył kilku zagadnień z zakresu współczesnej filozofii nauki: czy świat i nasze teorie naukowe są deterministyczne?; czy rozróżnienie między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością (rozróżnienie między tensami) jest obiektywne?; jak należy interpretować kwantową nielokalność objawiającą się w łamaniu nierówności bellowskich?
  • „Granice wyjaśnienia naukowego". Grant przyznany przez Fundację Templetona i realizowany przez trzy grupy badawcze: „Fizyka i kosmologia", „Filozofia i teologia" oraz „Umysł i normatywność". Celem badań w ramach tych grup jest rozważanie możliwości i ograniczeń metodologicznych w poszczególnych dyscyplinach naukowych. Oprócz zadań o charakterze badawczym, w ramach projektu podejmowane są działania edukacyjne i popularyzujące naukę.

Centrum Kopernika jako jednostka wspólna Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II zrzesza nie tylko wybitnych przedstawicieli obu tych uczelni, ale również badaczy z licznych instytucji naukowych w Polsce (m.in. Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności, Akademia Górniczo-Hutnicza, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Politechnika Warszawska) i za granicą (Uniwersytet w Michigan, Uniwersytet Boloński, Katolicki Uniwersytet w Leuven, Uniwersytet w Namur).

Ks. prof. Michał Heller – pomysłodawca, fundator i dyrektor Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Autor ponad 800 publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu filozofii i historii nauki, fizyki i kosmologii oraz z pogranicza nauki i teologii. Jest twórcą modelu kosmologicznego wykorzystującego geometrię nieprzemienną do opisu zjawisk prawdopodobnie występujących w początkowych fazach ewolucji Wszechświata. Zaproponował program filozofii w nauce, czyli refleksji filozoficznej prowadzonej w ścisłym kontekście teorii naukowych. Ks. prof. Heller jest również laureatem Nagrody Templetona.

Prof. Jerzy Stelmach – filozof i prawnik, doktor honoris causa uniwersytetów w Heidelbergu i Augsburgu, kierownik Katedry Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej UJ, autor lub współautor kilkuset artykułów naukowych i kilkudziesięciu książek. Interesują go zagadnienia z zakresu filozofii oraz teorii prawa. Kierownik grantu MAESTRO „Naturalizacja prawa".

Prof. Bartosz Brożek – kognitywista i filozof, zastępca Dyrektora Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, pracuje w Katedrze Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Laureat licznych nagród oraz stypendiów m.in. Prezesa Rady Ministrów, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Fundacji Humboldta, tygodnika „Polityka". Autor kilkunastu książek oraz kilkudziesięciu artykułów z zakresu filozofii prawa, etyki, filozofii nauki, filozofii logiki i kognitywistyki. Kierownik grupy badawczej „Biologiczne podstawy etyki i prawa".

Jedne z najważniejszych osiągnięć naukowych Centrum Kopernika związane są z realizacją grantu „Granice wyjaśnienia naukowego". W ramach tego projektu, problem granic metody naukowej poddany został analizie zarówno z perspektywy „wewnętrznej" (w jaki sposób funkcjonuje na gruncie niektórych dyscyplin naukowych, takich jak fizyka, kosmologia, psychologia, neuroscience), jak i „zewnętrznej" (metanaukowej, filozoficznej i teologicznej). Wśród licznych rezultatów tych badań są m.in. rozwinięcie modeli niekomutatywnych, unifikujących ogólną teorię względności i fizykę kwantową, oraz rozwinięcie podejścia strukturalnego w filozofii kosmologii. Warto podkreślić również, że analizy te przyczyniły się do wskazania ograniczeń współczesnej logiki w kontekście problemów teologicznych, wskazania związków pojęciowych pomiędzy naukami empirycznymi i teologią oraz metodologicznych i ontologicznych granic naukowego wyjaśnienia zjawisk normatywnych, a także do rozwinięcia metodologii filozofii w nauce.

Centrum prowadzi portal popularnonaukowy GraniceNauki.pl oraz zaprasza na serię cotygodniowych wykładów o tej samej nazwie, otwartych dla wszystkich słuchaczy. Warta podkreślenia jest aktywność centrum na portalu youtube.pl, gdzie zamieszczane są nagrania, dyskusje i wywiady. Od września 2013 Fundacja Centrum Kopernika prowadzi księgarnio-kawiarnię De Revolutionibus, która jest miejscem spotkań środowisk naukowych z zainteresowanymi słuchaczami. W maju 2014 Centrum wraz z „Tygodnikiem Powszechnym" i Miastem Kraków organizowało Festiwal Kopernika akcentujący miejsce nauki w kulturze.